سوال: چرا بعضى اوقات دچار اشتباه و گناه مى شوم؟
علماى اخلاق مى گویند: منشا و انگیزه ى گناهان ، سه قوه است : قوه شهویّه، قوه غضبیّه، قوه وهمیّه .
قوه شهویّه ، انسان را به افراط در لذت خواهى نفسانى ، مى کشاند، که سرانجامش ، غرق شدن در فحشا و زشتى ها است .
قوهّ غضبیّه ، انسان را به ظلم، طغیان، آزار رسانى و تجاوز، وادار مى کند.
قوهّ وهمیّه ، برترى طلبى، انحصار جویى، تکبر و روح خودخواهى را در انسان زنده مى کند و او را به گناهان بزرگى وارد مى نماید.
به این مثال توجه کنید: آب ، در عین حال که مایه ى حیات تمامی جانداران از انسان، حیوان و گیاه مى باشد، اگر مهار نشود به صورت سیلابی جریان می یابد و باعث نابودی حیات بشر می شود ؛ بنابراین حتی این پدیده حیات بخش نیز نیاز به سد سازی و مهار دارد و در صورتی برای بشد مفید خواهد بود که به هنگام نیاز در کانال کنترل شده خاصی قرار گیرد و از دریچه مخصوصی، به مقدار نیاز، جریان یابد، در غیر این صورت طغیان می کند و دیوانه وار به باغ ها و کشتزارها و خانه ها سرازیر شده و همه را ویران خواهد ساخت.
گفت این جا می شود یک لحظه ماند
گوشه ای خلوت نمازی ساده خواند
با وضو دست و رویی تازه کرد
با دل خود گفتگویی تازه کرد
می توان با این خدا پرواز کرد
سفره دل را برایش باز کرد
می توان درباره گل حرف زد
صاف و ساده مثل بلبل حرف زد
چکه چکه مثل باران راز گفت
با دو قطره صد هزاران راز گفت
می توان با او صمیمی حرف زد
مثل یاران قدیمی حرف زد
می توان مثل علفها حرف زد
با زبان بی الفبا حرف زد
می توان درباره هر چیز گفت
می توان شعری دل انگیز گفت
منبع: صالحین
استون
پیش از اینها فکر می کردم خدا
خانه ای دارد کنار ابرها
مثل قصر پادشاه قصه ها
خشتی از الماس و خشتی از طلا
پایه های برجش از عاج و بلور
بر سرتختی نشسته با غرور
ماه برق کوچکی از تا جاو
هرستاره پولکی از تاج او
رعدو برق شب صدای خنده اش
سیل وتوفان نعره توفنده اش
دکمه پیراهن او آفتاب
برق تیر خنجر او ماهتاب
هیچ کس از جای او آگاه نیست
هیچ کس را در حضورش راه نیست
پیش از اینهاخاطرم دلگیر بود
از خدا در ذهنم این تصویر بود
آن خدا بی رحم بود و خشمگین
خانه اش در آسمان دور از زمین
بود اما در میان ما نبود
مهربان و ساده و زیبا نبود
در دل او دوستی جایی نداشت
مهربانی هیچ معنایی نداشت
هرچه می پرسیدم از خود از خدا
از زمین از آسمان از ابرها
زود می گفتند این کار خداست
گفتگو از آن گناه است و خطاست
آب خوردی عذابش آتش است
هرچه میپرسی جوابش آتش است
تا ببندی چشم، کورت می کند
تا شوی نزدیک،دورت می کند
کج گشودی دست،سنگت می کند
کج نهادی پای،لنگت می کند
تا خطا کردی عذابت می کند
ناگه اندر آتش آبت می کند
زنده ترین و مؤثرترین راه برای شناخت و ایجاد ارتباط قلبی و فکری با ائمه اطهار زیارت است. زیارتنامهها به ویژه زیارتنامه مأثور(معتبر) مدرسهای هستند که درس امامت و ولایت میدهند. آثار و برکات اهل بیت را شمارش کرده و راه دوستی و محبت به اهل بیت را تعلیم میدهند. نیز تأثیر زیادی در ایجاد ارتباط نزدیک با امام معصوم و اولیای الهی دارند، به طوری که زائر احساس میکند هیچ کس به انسان نزدیکتر و مهربان تر و داناتر و تواناتر از زیارت شونده نیست.
رفتن آگاهانه به زیارت و خواندن زیارتنامهها با توجه و حضور قلبی میتواند نقش مؤثری در اصلاح افراد داشته باشند که به اموری اشاره میشود:
زیارتنامه ها صحیفة امام شناسی هستند. شخص با رفتن به زیارت اولیای الهی و خواندن زیارتنامه به خود تلقین می کند که الگو و اسوه حقیقی برای دینداری و رسیدن به هدف آفرینش و زندگی سعادت آمیز چه کسانی هستند. برای راهیابی به سعادت و هدایت باید از امام معصوم پیروی کند.
شناخت حق امام یعنی علم به اینکه امام حجّت و برهان الهی برای مردم است. هرچه معرفت بیش تر باشد، نقش اصلاحی خواندن زیارتنامه در افراد بیش تر است.
انسان در راستای خواندن زیارتنامه مییابد که ضمن احترام به مقام والای امامت و ولایت باید در تمام عرصه های معنوی و اجتماعی و اخلاقی و اعتقادی و فرهنگی و سیاسی از امام پیروی کند.
تولیّ و تبرّی از ارکان اعتقادی هر زیارتنامهای است. برای در امان ماندن از آسیبهای بریدگی قلبی و روحی از اهل بیت باید این دو را زائر در خود زنده نگه دارد تا خلقیات عملی او آسیب نبیند و به معتقدات او ضرری وارد نشود. بهترین راه برای ایجاد و تثبیت ارتباط روحی خواندن زیاتنامههای اهل بیت است.
همانگونه که طهارت و نظافت از پلیدیهای ظاهری از لوازم ضروری و حتمی حیات طبیعی انسان است، طهارت از پلیدیها و زشتیهای باطنی نیز هماهنگ با فطرت و دین است تا انسان همواره خود را از شرور نفس و خبائث سیرت از یک سو و گناه از سوی دیگر تطهیر کند.
ولایت ائمه معصومین عامل پاکی و پاکیزگی است. در زیارت امیر المؤمنین آمده:
«صلى الله على روحک و بدنک طهر طاهر مطهر من طهرٍ طاهرٍ و مطهرٍ»(2) امام طهر و طاهر و مطهر معرفی می شود، زیرا کدورتها و ویژگیهای اخلاقی ـ اعتقادی و رفتاری را شستشو می دهد، همان گونه که آب منشأ حیات و زندگی طبیعی و برطرف کنندة آلودگی هاست.
دور ماندن از اهل بیت بنابر این زیارتنامه و خواندن آن ها افکار و آرمانها را هم جهت میکند و دلها را همسو مینماید. در زیارتهاست که انسان میفهمد اهل بیت نه تنها معدن علم و حکمت الهی هستند، بلکه جایگاه رحمت الهی هستند که میتوانند شفیع ما در درگاه الهی باشند. 1. رفتن به زیارت به معنای بیعت و بستن عهد و پیمان وفاداری به عقاید و افکار و راه و مذهب کسی که مورد زیارت قرار می گیرد است. زیارت آگاهانه سبب تقویت معنویت، تثبیت ایمان و عقیده و تحکیم رابطه با خلفا و اولیای الهی است. 2- امام شناسی: 3- نقش دیگری که قرائت زیارتنامهها دارد، اصلاح اعتقادی است، زیرا خواندن زیارتنامه هاست که دو فرع از فروع دین یعنی: تولّی (اظهار محبّت و ارادت نسبت به ائمه معصومین و محبّان و دوستان اینان) و تبرّی ( دشمنی نست به دشمنان اهل بیت) روشن میشود. این قسمت از زیارت جامعه کبیره که میفرماید: «موال لکم و لأولیائکم و مبغض لأعدائکم.. . »(1) اشاره به همین مطلب دارد. 4-زیارت زایر را ترغیب و تحریک می کند که با سنّت و سیرة امام معصوم و شیوه زندگی، روابط و معاشرت ها، روش تربیت و.. . آشنا شود. در زیارتنامههایی مثل زیارت عاشورا با عباراتی مثل: «اللهمّ اجعل محیای محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد» بیان می¬شود یا در زیارت امیر المؤمنین با عبارت «اللهمّ انّی احیی على ما حیّ علیه مولای امیر المؤمنین علی بن ابی طالب و اموت على ما مات علیه» خواننده را به آشنایی با سیرة بزرگواران و عمل طبق سیره و سنت ایشان دعوت مینماید. 5- طهارت روح انسانی در پرتو زیارت:
پی نوشت ها:
1. مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره. 2. مفاتیح الجنان، زیارت مخصوص امیر المؤمنین (ع).
پاسگاه سراوان
واژه شفاعت از مادة شفع ( چیز دوتایی ) و در مقابل وتر( چیز تک و فرد ) است. شفاعت یعنی توجه و درخواست از یک فرد آبرومند در درگاه الهی و درخواست همراهی از او برای درخواست از خداوند و رسیدن به برخی از حاجات و یا بخشیده شدن گناهان و اموری از این دست .
شخصی که متوسل به شفیع میشود، به دلیل این که توان و نیرویش را برای رسیدن به کمال مطلوب کافی نمیداند، نیروی خود را با نیروی شفیع پیوند میزند تا از این راه به آنچه که میخواهد دست یابد، باید توجه داشت شفاعت در مواردی مؤثر است که زمینه و استعداد این همراهی در شخص وجود داشته باشد.
بنابر این شفیع به منزلة بال دوم برای کسی است که دارای یک بال است و با کمک شفیع، بال دیگری برای پرواز مییابد، در کلمات امیر مؤمنان آمده است:
«شفاعت گرچه حقیقتی غیر قابل انکار است و بدون تردید عدهای از شفاعت بهرهمند میشوند، اما باید توجه داشت که منشا بهره مندی از این نعمت در آخرت رفتارهای دنیوی است ؛ یعنی بذر هدایت دنیوی در آخرت به صورت شفاعت شکوفه میزند و توقع شفاعت از سوی کسی که در دنیا بذر هدایت را دریافت نکرده ، در آخرت درست مثل کشاورزی است که بدون پاشیدن بذر توقع محصول داشته باشد».
کسانى که داراى بینش و عقائد فکرى و رهبرى صحیح باشند و تنها در عمل دچار لغزش هایى شده باشند، مشمول شفاعت شافعان مىشوند. قرآن مىفرماید: « تنها کسانى از شفاعت بهرهمند مىشوند که میان خود و خدایشان پیمانى داشته باشند (و خدا و اولیاى او و راه آنان را قلباً پذیرفته باشند) » (مریم (19)آیه87).
آرى، کسانى که در دنیا از اولیاى خدا و علماى ربّانى پیروى کرده باشند، در آن روز هم مىتوانند از آنان بهره گیرند و مشمول شفاعت آن بزرگواران باشند، یعنى باید بذر شفاعت را در دنیا کاشت تا در آخرت برداشت کرد.
امیرالمؤمنین علیه السلام مىفرماید: « دعوت و نداى پیامبران گرامى را بپذیرید و نسبت به فرمانهاى آن بزرگواران تسلیم باشید و عمل شما طبق دستور و فرمان آنان باشد تا مشمول شفاعت آنان شوید».
در عین حال باید توجه داشت کوتاهى در بعضى از اعمال مهم، نظیر کوتاهى و سبک شمردن نماز پیامدهایی دارد و بر اساس برخی روایات کسی که در مورد مساله نماز کوتاهی و کم توجهی داشته باشد ، مشمول شفاعت اولیاى خدا نمى شود.
